Akcja Katolicka z wizytą w Żaganiu

Członkowie AK z Oddziału przy parafii p.w. Św. Alberta z Zielonej Góry zorganizowali w dniach 11 i 12 maja 2013 r. wyjazd integracyjny do Żagania. Na pewnym etapie wzajemnego poznania i prowadzenie wspólnych dzieł wydaje się nam, że to bardzo dobry pomysł by poznawać piękno Kościoła i piękno regionu, w którym żyjemy. Gdy do tego dodamy, że mogliśmy spotkać się na miejscu z członkami AK z Żagania, to taki pomysł spędzenia wolnego czasu jest godny polecenia.
Trzeba przyznać, że sam Żagań jest miastem na tyle ciekawym, że warto go choć nieco poznać.

Pierwsza historyczna wzmianka o Żaganiu, jako grodzie kasztelańskim, pochodzi z 23 maja 1202 roku. Wówczas kasztelan żagański Stefan został wymieniony po raz pierwszy w charakterze świadka w dokumencie wystawionym przez Henryka Brodatego dla klasztoru w Lubiążu. Od końca XIII wieku Żagań był stolicą samodzielnego księstwa żagańskiego, rządzonego do 1472 przez Piastów śląskich. W 1472 Jan II Szalony sprzedał księstwo żagańskie książętom saskim. W tym okresie księstwem rządziło pięciu książąt z rodu Wettinów, z których ostatni, książę Moritz, w 1549 wymienił Żagań za terytoria czeskie, przekazując go królowi Ferdynandowi Habsburgowi. W 1627 cesarz Austrii Ferdynand II Habsburg sprzedał księstwo dowódcy swoich wojsk Albrechtowi Wallensteinowi. Za jego rządów miasto bardzo się rozwinęło. Albrecht Wallenstein sprowadził do miasta wielkiego uczonego, astronoma Jana Keplera, który prowadził w Żaganiu obserwacje astronomiczne i meteorologiczne. Dzięki jego zabiegom uruchomiono pierwszą drukarnię w mieście w 1629 r., a także rozpoczęto przebudowę średniowiecznego zamku na barokowy pałac. W latach 1632-1633 zarazy oraz liczne grabieże spowodowały spustoszenia i zniszczenia Żagania oraz jego okolic. Odbudowa miasta miała miejsce za panowania księcia Wacława Euzebiusza Lobkowica, któremu dostąpił księstwo cesarz Ferdynand III Habsburg. W 1677 w mieście wybuchł ogromny pożar, który strawił wiele kościołów i budynków, w tym także bibliotekę klasztoru augustianów. W 1730 r. znów wybuchł wielki pożar, w wyniku którego spłonęło prawie całe miasto. Odbudowę rozpoczęto jeszcze w czasach habsburskich, borykano się jednak z trudnościami finansowymi. W 1785 r. księstwo przeszło w posiadanie Piotra Birona, księcia kurlandzkiego. W latach 1842-1862 za czasów panowania księżnej Doroty de Talleyrand-Périgord, najmłodszej córki Birona, Żagań stał się ważnym ośrodkiem życia kulturalnego i politycznego o znaczeniu ponadregionalnym. W mieście przebywały wówczas takie sławy jak: Ferenc Liszt, Božena Němcová czy Honoré de Balzac. Potomkowie Birona rządzili Żaganiem do 1935 roku, kiedy to władze III Rzeszy skonfiskowały pałac książęcy, a samego księcia Bosona II uznały za wroga państwa i pozbawiły obywatelstwa. Podczas II wojny światowej Żagań i okoliczne miejscowości stały się miejscem lokalizacji obozów jenieckich. Jesienią 1939 zorganizowano Stalag VIII C, którego pierwszymi jeńcami byli Polacy - uczestnicy kampanii wrześniowej, jednak w późniejszym okresie znalazło się tu kilkadziesiąt tysięcy jeńców różnych narodowości. Najbardziej znanym żagańskim obozem jenieckim był Stalag Luft 3, przeznaczony dla alianckich lotników, w którym w nocy z 24 na 25 marca 1944 miała miejsce Wielka ucieczka. 76 jeńców uciekło wówczas przez tunel w ziemi, drążony wcześniej przez wiele miesięcy. Ostatecznie tylko trzem uczestnikom udało się zbiec. Wielka ucieczka doprowadziła do furii Hitlera, który rozkazał zabić 50 uczestników ucieczki.

Nasz pobyt w Żaganiu był przede wszystkim związany z poaugustiańskim zespołem klasztornym  z XIV-XVIII wieku, złożonym z: kościoła parafialnego pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, dawnego klasztoru i konwiktu oraz spichlerza klasztornego. Zespół ten od 28 lutego 2011 r. uznany jest za pomnik historii. W tej parafii działa Oddział AK, który nas ugościł, na czele z panią prezes Haliną Gacek i proboszczem ks. kan. Zygmuntem Mokrzyckim – asystentem AK. W zespole podziwialiśmy dawny klasztor augustianów, gdzie obecnie znajduje się plebania i biura parafialne. Augustianie zostali sprowadzeni do Żagania w 1284 r. przez Przemka głogowskiego. W następnych wiekach klasztor poddawano wielokrotnym przebudowom. Po pożarze w 1730 został przekształcony w duchu baroku i powiększony. Jedynie część pomieszczeń w skrzydle wschodnim zachowała charakter gotycki. Dwukondygnacyjna budowla jest murowana z cegły. Poza pierwotnymi celami braci i kapitularzem mieści kaplicę św. Anny z gotyckimi sklepieniami oraz niesamowitą biblioteką klasztorną z XVIII-wiecznym wystrojem, zbiorem starodruków i dwoma XVII-wiecznymi globusami. Sklepienia biblioteki są ozdobione freskami z 1736 r., autorstwa Georga Wilhelma Neunhertza. W dawnym konwikcie znajduje się budynek mieszkalno-gospodarczy, późnobarokowy z XV wieku, przebudowany w latach 1740-1758 na klasztorne budynki gospodarcze i szkoły nowicjatu, następnie przeznaczony na sąd i areszt. W latach 1972-1975 odbudowany i adaptowany na hotel turystyczny PTTK. W tym miejscu spędziliśmy nocleg i stwierdzamy, że jak na prawdziwych pielgrzymów był on wystarczający!

Podczas naszego dwudniowego pobytu w Żaganiu mieliśmy okazję podczas spacerów podziwiać piękne zabytki Żagania, o których mowa była powyżej. Oprowadzała na s po mieście sama prezes POAK – Halinka Gacek. Byliśmy też w Stalagu VIII c i Stalagu Luft 3, gdzie przewodnik z Muzeum Obozów Jenieckich w Żaganiu wyjaśnił nam kulisy powstania obozów i słynnej Wielkiej ucieczki.

Dziękujemy członkom AK z Żagania za spędzone razem chwile. Okazuje się, że niedaleko nas są miejsca, które warto zobaczyć, umocnić się w wierze w trwającym w Kościele Roku Wiary. W założeniu papieża Benedykta XVI Rok Wiary jest zaproszeniem do autentycznego i nowego nawrócenia do Chrystusa, zaangażowania misyjnego na rzecz nowej ewangelizacji. Łatwiej człowiekowi przylgnąć do Chrystusa, kiedy widzi wspaniałe dzieła ludzkie uwielbiające Boga. Ten wyjazd nam to umożliwił! Do tego należy jeszcze dodać to, że nasz asystent diecezjalny – ks. kan. Zbigniew Kucharski znalazł dla nas czas i przypomniał nam misję AK we współczesnym Kościele. Dziękujemy mu za poświęcony czas!

Ryszard Furtak (na podstawie informacji uzyskanej od przewodników oraz portalu wikipedia).

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł